Als je denkt dat koffie in Italië gewoon koffie is, heb je het mis. In Italië is koffie een heilige traditie met ongeschreven regels die je beter niet negeert. Bestel je op het verkeerde moment de verkeerde soort? Dan weet je zeker dat je als toerist wordt herkend – en misschien zelfs een opgetrokken wenkbrauw van de barista cadeau krijgt.
Geen paniek. In dit artikel leg ik je precies uit wat je wanneer moet bestellen. Zodat je niet alleen van goede koffie geniet, maar ook een beetje de Italiaanse stijl onder de knie krijgt.
Ochtend: cappuccino, latte of caffè latte
De ochtend is het moment voor koffie met melk. Italianen ontbijten meestal licht: een cappuccino met een zoete cornetto of brioche.
Cappuccino – espresso met warme melk en melkschuim. Alleen ‘s ochtends, nooit na het eten.
Caffè latte – meer melk dan cappuccino, zachter van smaak. Wordt vooral thuis gedronken.
Latte macchiato – glas warme melk met een vleugje espresso. Meer iets voor kinderen of wie koffie “spannend” vindt.
Let op: bestel je cappuccino ná 11 uur? Grote kans dat je wordt aangekeken alsof je net ketchup over je pasta hebt gegoten.
Tussendoor: espresso (caffè)
Door de dag heen drinken Italianen meerdere keren een caffè — wat voor ons gewoon een espresso is. Geen grote beker vol troost, maar een klein kopje pure kracht. Soms met suiker, meestal niet. Drink ‘m staand aan de bar. Binnen een halve minuut ben je weer buiten.
Caffè normale – standaard espresso.
Caffè ristretto – korter getrokken, dus sterker en geconcentreerder.
Caffè lungo – langer getrokken, iets milder, maar zonder extra water.
Dit drink je dus na het ontbijt, tussen vergaderingen, na de lunch, voor het avondeten – altijd eigenlijk. En als je er eenmaal aan gewend bent, wil je niet anders.
Na de lunch: espresso of caffè corretto
Na de lunch is het tijd voor serieuze koffie. Cappuccino of melkachtige varianten? Vergeten. Nu komt de espresso op tafel. Wil je het net iets spannender maken? Bestel een caffè corretto: een espresso met een scheut sterke drank, zoals grappa of sambuca.
Caffè corretto – voor als je die foodcoma even moet breken met vuur.
Caffè doppio – dubbele espresso, voor de dagen dat één gewoon niet genoeg is.
In de namiddag: macchiato of shakerato
Rond 16:00, als het tijd is voor een pauze of een zoet moment, kun je prima een macchiato nemen: een espresso met een wolkje warme melk. Niet te veel, maar net genoeg om de smaak iets zachter te maken.
Op warme dagen is de caffè shakerato populair: espresso met suiker en ijs, stevig geschud tot een koude, schuimige traktatie.
Caffè macchiato – espresso “gevlekt” met een beetje melkschuim.
Shakerato – verfrissende ijskoffie, stijlvol geserveerd in een martiniglas.
Na het diner: puur, sterk, geen fratsen
Na het diner is het tijd voor een strakke espresso. Geen melk, geen likeur (tenzij je voor een corretto gaat), geen suiker als je het durft. De Italiaanse manier van afsluiten is simpel: klein, sterk, snel.
Sommige mensen combineren dit met een digestivo – een glaasje grappa of amaro – om alles even goed te laten zakken. Maar koffie met melk na het eten? No grazie.
Wat je beter niet doet (tenzij je toerist wíl lijken)
Cappuccino bestellen na 11:00 uur – doe het gewoon niet.
Een grote cappuccino met extra melk – bestaat niet. Alles is klein en functioneel.
Latte bestellen zonder ‘caffè’ ervoor – dan krijg je gewoon warme melk.
Staartrekken op een terrasje – koffie drink je aan de bar. Snel, efficiënt, en spotgoedkoop.
Tot slot: doe zoals de Italianen
In Italië is koffie niet alleen drinken, het is een dagritme. Een sociaal moment. Een mini-onderbreking van de dag. Je drinkt het snel, warm, zonder gedoe. Geen to-go bekers, geen hippe siropen of havermelk-experimenten.
Leer die etiquette een beetje kennen, en je voelt je meteen meer local. En laten we eerlijk zijn: niets is lekkerder dan een goed gezette espresso aan de bar in Rome, Napels of Florence – terwijl je weet dat je het precies goed hebt gedaan.
