Grappa. Alleen al het woord klinkt als iets waar je voorzichtig mee moet zijn. En dat is het ook. Voor veel mensen is grappa vooral die scherpe troep waar je opa zijn oren van gingen klapperen. Maar in Italië is het een trots product, met eeuwenoude traditie en verrassend veel diepgang.
Toch blijft het voor buitenstaanders vaak een mysterie. Wanneer drink je het? Hoe drink je het? En wat is het eigenlijk precies? Tijd om de geheimen van grappa te ontrafelen — zodat je het niet meer per ongeluk achterover klapt alsof het wodka is.
Wat is grappa eigenlijk?
Grappa is een Italiaanse sterke drank die wordt gedistilleerd uit de restanten van druiven die overblijven na het maken van wijn. Denk aan schillen, pitjes en steeltjes — dat noemen ze vinaccia. Geen verspilling, maar pure hergebruik-ambacht. Van afvalproduct tot nationale trots.
De alcoholpercentages liggen tussen de 38% en 60%. En ja, dat voel je.
Het mooie is: grappa is altijd honderd procent Italiaans. Het mag alleen zo heten als het in Italië is gemaakt, met Italiaanse druiven en op Italiaanse bodem gedistilleerd. Het is dus geen generiek drankje, maar een beschermde naam, net als Champagne of Parmaham.
De soorten grappa die je moet kennen
Niet alle grappa smaakt hetzelfde. Integendeel. Er zijn heel wat varianten, afhankelijk van hoe lang het gerijpt is en van welke druiven het is gemaakt. Een paar termen die je op de fles kunt tegenkomen:
-
Grappa giovane (jong): helder, pittig, puur
-
Grappa affinata/in legno (gerijpt): iets zachter, soms lichtgekleurd door vatrijping
-
Grappa vecchia of invecchiata: minstens 12 maanden gerijpt op hout, voller van smaak
-
Grappa riserva of stravecchia: 18 maanden of langer gerijpt, complex en vaak zachter
Daarnaast heb je ook grappa aromatica, gemaakt van aromatische druiven zoals moscato of gewürztraminer. Die zijn bloemiger en toegankelijker.
Wanneer drink je grappa?
Grappa is géén aperitief. Laat dat duidelijk zijn. Italianen drinken het uitsluitend na de maaltijd, als digestief. Het helpt (naar verluidt) bij de spijsvertering en is het sluitstuk van een geslaagde avond.
Je kunt grappa puur drinken, maar ook als caffè corretto: een espresso met een scheutje grappa erin. Of als ammazzacaffè – letterlijk de “koffiedoder”: je drinkt eerst een espresso, en daarna een glaasje grappa om die koffiesmaak af te sluiten.
Soms wordt grappa ook geserveerd bij desserts met noten of pure chocolade. Maar meestal: gewoon na het eten, rustig zittend, liefst met wat gezelschap en een goed gesprek.
Hoe drink je grappa op de juiste manier?
Niet achterover slaan. Dat is regel één.
Grappa drink je uit een klein glas met een smalle opening (zoals een tulpglaasje). De ideale drinktemperatuur? Tussen de 10 en 15 graden voor jonge grappa’s, en iets warmer voor gerijpte varianten (tot 20 graden). Dus niet ijskoud, maar ook niet op kamertemperatuur midden in augustus.
Neem kleine slokjes. Laat het even rusten op je tong. Ervaar de geur, het vuur, de complexiteit. Ja, het is sterk, maar het is ook gelaagd. Sommige grappa’s doen denken aan honing, amandel, kruiden of zelfs leer. Best indrukwekkend als je het goed proeft.
Waarom grappa een beetje respect verdient
Kijk, ik snap het. Grappa heeft bij veel mensen een slecht imago. Te scherp, te heftig, te veel “opa op z’n verjaardag met rode wangen en verhalen over vroeger”. Maar als je de goede fles kiest, en ‘m drinkt zoals het hoort, dan snap je waarom Italianen er zo dol op zijn.
Grappa is rauw, eerlijk en 100% Italiaans. Het is geen drankje voor erbij. Het is het eindpunt van een goed diner, een moment van rust. Een korte pauze waarin je even niks hoeft — behalve genieten van dat glas in je hand.
Welke grappa moet je proberen?
Een paar fijne namen om mee te beginnen, die je ook in Nederland kunt vinden:
-
Nonino: elegant, zacht en perfect als instapgrappa
-
Poli: ambachtelijk en vaak net wat verfijnder
-
Berta: voor wie meteen wil uitpakken met iets bijzonders
-
Marolo: kruidig en karaktervol, vooral hun gerijpte varianten
-
Nardini: klassiek, stevig en vol traditie
Probeer eerst een jonge grappa van moscato-druiven als je voorzichtig wilt beginnen. Hou je meer van pit? Ga dan voor een invecchiata van barolo-druiven.
Tot slot: drink met stijl, niet met snelheid
Grappa is geen shot, geen partytruc en zeker geen drank om “even snel” te proberen. Het is iets om te ontdekken. Laat het je niet afschrikken bij de eerste slok, maar neem de tijd om de juiste fles en het juiste moment te vinden.
Want als het goed is, voel je na dat eerste kleine glas precies wat de bedoeling was: warmte, smaak, traditie — en een diepe Italiaanse glimlach.
