Als je in Italië woont of erover denkt te emigreren met kinderen, dan wil je natuurlijk weten hoe het daar op school geregeld is. Spoiler: het systeem is anders dan in Nederland of België. Formeler, klassieker, en met meer nadruk op discipline dan creativiteit.
Hier lees je hoe het Italiaanse schoolsysteem werkt, van kleuterklas tot middelbare school. Handig voor ouders, maar ook interessant als je gewoon benieuwd bent naar hoe kinderen in Italië leren, leven en lunchen.
1. Scuola dell’infanzia (3–6 jaar)
De Italiaanse kleuterschool is niet verplicht, maar bijna alle kinderen gaan er wel heen. Vaak van 8:30 tot 16:00, met lunch inbegrepen.
Wat je moet weten:
-
Veel zingen, spelen, motoriek oefenen
-
Minder focus op cijfers of letters dan in NL
-
Geen formele toetsen
Kinderen krijgen hier een eerste ritme, leren omgaan met anderen en krijgen af en toe al een beetje Engels mee.
2. Scuola primaria (6–11 jaar)
De basisschool begint als kinderen zes worden en duurt vijf jaar. Het is gratis (behalve eventueel boeken en lunch) en verplicht.
Kenmerken:
-
Klassikaal onderwijs, weinig differentiatie
-
Veel vakken: rekenen, taal, natuur, geschiedenis, muziek, handvaardigheid
-
Échte toetsen en cijfers vanaf het begin
-
Kinderen dragen soms een schort (grembiule), vooral in traditionele scholen
Schooltijden: vaak maandag t/m vrijdag van 8:30 tot 13:30 of 16:00, afhankelijk van de regio en school. Woensdagmiddag vrij is geen vaste regel.
3. Scuola secondaria di primo grado (11–14 jaar)
De onderbouw van het voortgezet onderwijs, ook wel scuola media genoemd. Dit is waar het serieuzer wordt.
Vakken:
Italiaans, wiskunde, natuurkunde, geschiedenis, aardrijkskunde, Engels, tweede vreemde taal (vaak Frans of Duits), techniek, kunst, muziek, sport.
Bijzonderheden:
-
Nog steeds klassikaal en frontaal lesgeven
-
Veel huiswerk
-
Elk jaar examens en een groot eindexamen aan het einde van de drie jaar
Na deze fase kiezen kinderen welk soort middelbare school ze gaan volgen. Daar begint het echt.
4. Scuola secondaria di secondo grado (14–19 jaar)
De bovenbouw van de middelbare school, die vijf jaar duurt. Er zijn drie richtingen:
Liceo (voorbereidend op universiteit)
– Klassiek (Latijn en Grieks)
– Wetenschappelijk
– Artistiek
– Muzikaal
– Talen
Veel theorie, abstracte vakken en vooral voorbereiding op universiteit. Pittig niveau, veel toetsen en behoorlijk wat druk.
Istituto tecnico (technisch)
– Economie
– Informatica
– Toerisme
– Bouwkunde
Iets praktischer dan het liceo, maar nog steeds behoorlijk theoretisch. Goed voor wie wil doorstuderen of een beroep wil leren met stevige basis.
Istituto professionale (beroepsonderwijs)
Meer gericht op praktijk: horeca, mode, zorg, techniek. Korter traject, minder theorie, sneller aan het werk.
5. Examen en diploma
Na vijf jaar eindigt de middelbare school met een eindexamen: Esame di Stato. Dat bestaat uit schriftelijke toetsen én een mondeling examen waarin leerlingen ook een persoonlijk werkstuk presenteren.
Diploma gehaald? Dan kun je naar de universiteit of een hogeschool (università of istituto tecnico superiore).
6. Hoe zit het met cijfers?
Cijfers gaan van 1 tot 10, waarbij 6 voldoende is. Alles onder de 6 is onvoldoende. In rapporten zie je vaak getallen i.p.v. woorden. Een 8 of hoger is prima, een 9 zeldzaam, een 10 is bijna heilig.
Kinderen krijgen regelmatig cijfers — het is dus best prestatiegericht.
7. Schoolcultuur: formeel maar betrokken
– Kinderen zeggen “lei” tegen docenten
– Ouders hebben minder invloed dan in NL
– Schoollunch is gebruikelijk op langere dagen
– Schoolreisjes zijn vaak leerzaam én serieus
– Uniformen zijn er meestal niet, behalve soms een schort op jonge leeftijd
Wat opvalt: discipline en structuur staan hoog in het vaandel. Toch zijn de meeste leraren betrokken en trots op hun vak.
Het Italiaanse schoolsysteem is ouderwets in sommige dingen (veel frontaal les, weinig digitale middelen), maar ook degelijk. Kinderen leren er veel theorie, discipline en structuur — en ja, dat is soms even wennen voor Nederlandse kinderen die gewend zijn aan knutselhoekjes en kringgesprekken.
Maar met de juiste begeleiding, een beetje geduld en een open houding, kunnen kinderen zich hier prima redden. En misschien zelfs beter dan je denkt.
