Op drukke pleinen en in smalle straatjes van Italiaanse steden hangt vaak een onzichtbare dreiging. Terwijl toeristen zich vergapen aan eeuwenoude gebouwen en genieten van een gelato in de zon, zijn zakkenrollers altijd alert. Eén onoplettend moment kan genoeg zijn om paspoort, telefoon of creditcard kwijt te raken.
Dat dit gevaar niet denkbeeldig is, bleek onlangs toen een Amerikaanse toerist het slachtoffer werd van een brutale diefstal. Maar wat volgde, verliep heel anders dan zakkenrollers doorgaans gewend zijn.
Een dag die anders liep dan gepland
De vrouw, op vakantie in Italië, bevond zich op een van de bekendste toeristische plekken van het land. Tussen de vele bezoekers, straatartiesten en souvenirverkopers voelde zij zich veilig. Toch had een jonge zakkenroller haar al langer in het vizier. Met een geraffineerde beweging wist het meisje het paspoort en de creditcards uit de tas te grissen.
Voor veel toeristen is dit het moment waarop paniek toeslaat. De kans om de dader nog terug te vinden is vaak klein. Maar deze keer liep het anders. De Amerikaanse toerist weigerde zich zomaar bij de situatie neer te leggen.
Het onverwachte verzet
Zodra ze merkte wat er was gebeurd, draaide de vrouw zich om en zag de jonge dader al wegrennen. Zonder aarzeling greep ze de paardenstaart van het meisje stevig vast. Omstanders keken verbaasd hoe de toerist standhield. Waar anderen misschien zouden schreeuwen of achter de dief aan zouden rennen, koos zij voor directe controle.
Het meisje probeerde zich los te rukken, maar de grip was te sterk. De spanning liep op. Mensen bleven staan, telefoons werden gepakt en gefilmd, maar niemand kwam tussenbeide. Het tafereel speelde zich af alsof het een scène uit een film was.
Een onverwachte wending voor de zakkenroller
Na enkele minuten had de zakkenroller door dat er geen ontsnappen meer aan was. De Amerikanse hield voet bij stuk en liet niet los. Onder druk besloot de jonge dader uiteindelijk de buit terug te geven. Het paspoort en de creditcards werden teruggeplaatst in de handen van de rechtmatige eigenaar. Pas daarna liet de vrouw los, waarna het meisje er vandoor ging.
Wat overbleef, was een verbijsterd publiek dat had gezien hoe iemand met lef en vastberadenheid een situatie volledig naar haar hand had gezet.
De rol van omstanders
Het meest opmerkelijke aan het incident was misschien wel de rol van de vele mensen die erbij stonden. In plaats van in te grijpen of de politie te waarschuwen, keken zij vooral toe. Sommigen maakten video’s, anderen stonden met open mond te kijken.
Dit roept vragen op: waarom kiest een groep vaak voor passiviteit in zulke situaties? Psychologen wijzen op het zogenoemde “omstander-effect”, waarbij mensen minder geneigd zijn in actie te komen als er veel anderen aanwezig zijn. Iedereen gaat er dan vanuit dat iemand anders wel iets doet.
Online reacties
Toen de beelden online verschenen, verspreidden ze zich razendsnel. Op sociale media werd druk gediscussieerd. Een groot deel van de reacties prees de Amerikaanse toerist. Haar lef werd bewonderd, en velen zagen haar als een voorbeeld van hoe je niet machteloos hoeft te zijn.
Toch waren er ook kritische geluiden. Veiligheidsexperts waarschuwen dat een dergelijke reactie gevaarlijk kan zijn. Een zakkenroller kan immers messen of ander wapentuig bij zich dragen. Het is niet ondenkbaar dat een situatie op die manier kan escaleren.
De discussie liet zien dat er geen eenduidig antwoord is. Waar de een pleit voor assertief optreden, hamert de ander op voorzichtigheid en het inschakelen van de politie.
Veiligheid van toeristen in Europa
Zakkenrollerij is al decennialang een groot probleem in toeristische steden als Rome, Milaan, Parijs en Barcelona. Vooral drukbezochte plekken zoals pleinen, stations en metrostations zijn beruchte hotspots. Voor toeristen kan het verlies van een paspoort grote gevolgen hebben, zeker als ze daardoor hun reis niet kunnen voortzetten.
Veel steden proberen met extra politie-inzet en waarschuwingen zakkenrollers aan te pakken, maar het blijft een kat-en-muis-spel. Zakkenrollers werken vaak in groepjes en weten zich slim tussen de massa te bewegen.
